Ai phát minh ra đàn piano: lịch sử của đàn piano (Phần 2)
Spinet hình bầu dục bởi Chinnery và Schwartz – Nguồn: Wikipedia Commons
Đầu tiên, ông đã phát minh ra một nhạc cụ được gọi là spinettone, có nghĩa là một spinet lớn trong tiếng Ý. Đó là một spinet lớn, đa hợp xướng, về cơ bản là một harpsichord, nhưng để tiết kiệm không gian, các dây đàn được làm nghiêng.
Piano ngày nay:
Cristofori Spinettone – Nguồn: Wikipedia Commons
Nhạc cụ này được chế tạo đủ nhỏ để đặt trong một dàn nhạc giao hưởng, nơi một màn biểu diễn có nhiều nhạc cụ nhưng vẫn có âm thanh của nhạc cụ đa hợp xướng.
Các spinet hình bầu dục có các dây dài nhất ở giữa hộp đàn và được coi là một loại đàn rất cổ điển của virginal. Ngoài việc phát minh và chế tạo hai nhạc cụ này, Bartolomeo Cristofoir còn chế tạo các loại nhạc cụ đã tồn tại.
Những nhạc cụ đó một lần nữa lại được ghi nhận trong kho của Hoàng tử Ferninando vào năm 1700, đó là một harpsichord thẳng đứng, được gọi là clavicytherium, và hai harpsichord tiêu chuẩn, một trong số đó có hộp đàn làm bằng gỗ mun rất đặc biệt vào thời điểm đó. Cũng bao gồm trong kho là bằng chứng đầu tiên về sự tồn tại piano của Cristofori.
Portrayed Clavicytherium – Nguồn: Wikipedia Commons
Vào thời điểm này, hai lựa chọn hàng đầu cho các buổi biểu diễn là harpsichord và clavichord. Cả hai nhạc cụ đều được chơi bằng cách nhấn một phím trên bàn phím dẫn đến rung dây tương ứng.
Mặc dù cả harpsichord và clavichord trông giống như đàn piano ngày nay, nhưng có một sự khác biệt lớn giữa chúng. Để tạo ra âm thanh, các dây được gõ bởi các thanh đồng (tangent) trong clavichord, trong khi với harpsichord, chúng bị đánh bởi ống lông.
Tuy nhiên, cả 2 loại nhạc cụ này đều không phù hợp cho các buổi biểu diễn công cộng. Âm lượng của một harpsichord không thể tăng hoặc giảm khi chơi, do đó không thể tạo ra được cảm xúc âm nhạc như hầu hết các nhạc cụ khác. Còn clavichord quá yên tĩnh để được sử dụng cho các buổi biểu diễn công cộng, và thường bị các nhạc cụ khác nhấn chìm.
Việc thiếu một nhạc cụ có dây với bàn phím cũng sẽ cung cấp một loạt các biểu thức âm nhạc khác. Đàn piano là nỗ lực của Cristofori để kết hợp đàn harpsichord với clavichord, tạo ra một nhạc cụ âm lượng đủ to cho các buổi biểu diễn công cộng, nghe được trên các nhạc đệm khác cũng như có thể thay đổi âm lượng trong khi chơi để truyền tải cảm xúc âm nhạc của bài hát và nghệ sĩ.
Kết hợp cả hai nhạc cụ để tạo thành một cây đàn piano sẽ kết hợp âm lượng của harpsichord, với bộ điều khiển clavichord. Do đó, Bartolomeo Cristofori đã nghĩ ra gravecembalo col piano e forte, có nghĩa đen là harpsichord với âm thanh dịu dàng và vang. Ngoài ra, Cristofori đã giải quyết vấn đề cơ bản về cơ học của piano; búa cần dùng để đánh phím đàn trong khi không còn gắn liền với phím.
Bartolomeo Cristofori qua đời
Ban đầu, đàn piano của Cristofori không được đón nhận, một phần là do anh không thể làm cho nhạc cụ có âm thanh lớn như một cây đàn harpsichord. Âm thanh đàn piano được nhiều người cho là quá nhẹ nhàng và buồn tẻ. Nhưng cuối cùng, nó dần dần được đón nhận và ngày càng phổ biến.
Một lý do khác khiến piano mất nhiều thời gian để có được sự công nhận là về vấn đề chi phí, để sản xuất một chiếc đàn hoặc thậm chí mua một cái đã được sản xuất là quá tốn kém. Vào thời điểm này, một cây đàn piano được mua bởi chỉ hầu hết là hoàng gia và một vài cá nhân giàu có.
Cho đến năm 1760, sau khi Cristofori qua đời vào năm 1731, cuối cùng phát minh của ông cũng thành công và được đón nhận đông đảo. Những chiếc đàn piano dạng vuông, rẻ hơn được phát minh ra, khiến cho nhiều người có thể mua nó.
Cristofori vẫn kiên trì chế tạo đàn piano và cải tiến thiết kế cho đến gần hết cuộc đời. Trong những năm cuối đời, Giovanni Ferrini đã hỗ trợ ông và sau đó tiếp tục theo bước chân bậc thầy của mình và sau đó có một sự nghiệp rất nổi bật của riêng mình.
Ngoài ra, một trợ lý thực nghiệm khác, P. Domencico Dal Mela, đã chế tạo cây đàn piano thẳng đứng đầu tiên vào năm 1739, chỉ tám năm sau khi Cristofori mất. Không may thay, trong những năm sau, sức khỏe của Bartolomeo Cristofori đã suy giảm nghiêm trọng và phải được chăm sóc.
Trong di chúc cuối cùng của mình, ông đã để lại phần lớn tài sản của mình cho các chị em của Dal Mela để trả công cho việc họ liên tục chăm sóc ông khi bệnh tật và lúc tuổi già.
Cristofori, nhà phát minh và chế tạo đàn piano, mất ngày 27/1/1731, hưởng thọ 75 tuổi.
Chưa thể biết được chính xác có bao nhiêu cây đàn piano được Bartolomeo Cristofori chế tạo và trong số đó, chỉ có ba chiếc còn tồn tại đến thời điểm hiện đại. Cả ba trong số này đều có niên đại vào năm 1720 và tất cả đều có cùng một dòng chữ Latinh là Bartolomeo Cristofori, nhà phát minh từ Padua, đã tạo ra nhạc cụ ở Florence. Dưới đây là mô tả của từng cái:
Sản xuất 1720, cây đàn piano này được giữ trong Bảo tàng Metropolitan ở New York. Mặc dù đàn vẫn có thể chơi được, nhưng nó cũng đã được thay đổi đáng kể, không chỉ thay đổi tình trạng ban đầu mà còn thay đổi cách phát ra âm thanh vì vậy bây giờ nó không phát ra âm thanh như ban đầu nữa.
Đàn piano của Cristofori ở Bảo tàng Metropolitan ở New York – Nguồn: Wikipedia Commons
Sản xuất năm 1722, cây đàn piano này được lưu giữ tại Bảo tàng Nazionale degli Strumenti Musicali ở Rome. Thật không may, đàn piano không thể chơi được nữa do bị mối mọt.
Sản xuất năm1726, cây đàn piano này được lưu giữ trong Bảo tàng Muskikinstrumentin của Đại học Leipzig. Mặc dù nó cũng không thể phát ra âm thanh, nhưng các bản thu âm của nó đã ghi lại và vẫn có thể nghe được cho đến ngày hôm nay.
Những cây đàn piano mà ông đã chế tạo trong những năm 1720 bao gồm hầu hết tất cả các tính năng của một cây đàn piano hiện đại, chỉ khác nhau về cách chúng được đóng khung. Đàn của ông có khung gỗ nên không thể tạo ra âm thanh đặc biệt lớn. Ngày nay đàn piano có khung kim loại, dẫn đến âm thanh có phần to hơn. Sự phát triển này trong việc chế tạo đàn piano đã không xảy ra cho đến khoảng năm 1820.
Ngoài ba chiếc đàn piano kể trên, còn có 6 nhạc cụ của Crisofori vẫn tồn tại cho đến ngày nay. Chúng lần lượt được liệt kê như sau:
1690 và 1693, 2 spinet hình bầu dục
Không biết niên đại, một chiếc spinettone vẫn đang ở Bảo tàng Leipzig
Không biết niên đại, một chiếc đàn harpsichord đã đề cập trước đó với hộp đàn bằng gỗ mun, được đặt trong Bảo tàng Nhạc kịch Strumenti ở Florence, Ý.
1722, một harpsichord cũng được lưu giữ tại bảo tàng Leipzig
1726, một chiếc harpsichord khác cũng được bảo quản tại bảo tàng Leipzig.
Những nhạc cụ sau này được chế tạo trong những năm cuối đời của Cristofori, có sự giúp đỡ của Giovanni Ferrini, trợ lý của ông, người đã tiếp bước thầy của mình để chế tạo đàn piano bằng cách sử dụng thiết kế cơ bản tương tự nhưng với phạm vi rộng hơn.
Phần 3: Thăng trầm sau khi mất: Crisofori bị mất danh tiếng - Vinh danh Crisofori
Cristofori đã chế tạo ra đàn piano cơ đầu tiên trên thế giới bằng tài năng của mình. Sau khi mất, nhiều người không cân nhận sáng chế của ông, nhưng sau đó danh tiếng của ông đã được trả lại. Google Vinh Danh Cristofori là nhà sáng chế đàn piano kỉ niệm của ông. Những bằng chứng chứng minh về việc Cristofori đã chế tạo đàn piano
