Frisson là gì và nó đóng vai trò gì trong âm nhạc?

Bạn đã bao giờ nổi da gà khi nghe một bài hát hoặc đoạn nhạc cụ thể?

Hiện tượng trên gọi là frisson, còn được gọi là ớn lạnh thẩm mỹ hoặc ớn lạnh âm nhạc, là một phản ứng tâm sinh lý đối với các kích thích thính giác hoặc thị giác thường gây ra trạng thái dễ chịu hoặc có giá trị tích cực và thoáng qua, đôi khi cùng với chứng choáng váng và giãn đồng tử. Nó mang lại cảm giác như những làn sóng vui vẻ, phấn khích lướt trên toàn bộ làn da cơ thể bạn. Một số nhà nghiên cứu thậm chí đã gọi đó là "cơn cực khoái trên da".

Khi nào thì Frisson xảy ra?

Cảm giác này thường xảy ra khi những kỳ vọng của chúng ta với tư cách là một người nghe được tác động một cách tích cực. Nghe những bản nhạc, bản hát trữ tình, cảm động là tác nhân phổ biến nhất mang lại "cơn cực khoái" này, nhưng một số người còn cảm nhận được sự cực khoái đó khi ngắm nhìn tác phẩm nghệ thuật đẹp, xem một khung cảnh đặc biệt cảm động trong phim hoăc có sự tiếp xúc vật lý với một người khác. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng gần 2/3 loài người cảm nhận được cơn cực khoái này.

Điều gì xảy ra?

Hãy lấy âm lượng làm ví dụ. Dopamine được giải phóng vào cơ thể chúng ta khi nghe nhạc ở bất kỳ âm lượng nào, nhưng điều này được phóng đại khi chúng ta tăng âm lượng lên trên 90 decibel (âm lượng trung bình của một buổi hòa nhạc nhạc pop). Khi điều này xảy ra, các điểm nóng sung sướng trong não của chúng ta được kích hoạt. Những điểm nóng này chịu trách nhiệm cho cảm giác thích thú.

Một nhóm các nhà nghiên cứu Canada cho rằng não của chúng ta hoạt động như thể phản ứng với thức ăn ngon, thuốc kích thích thần kinh hoặc tiền bạc. Những thay đổi bất ngờ của hợp âm và dòng giai điệu là hai trong số những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra hiện tượng rối loạn nhịp. Cả hai điều này đều có thể kích thích hệ thần kinh tự chủ của chúng ta.

Lây lan cảm xúc

Đây là một nguyên nhân chính khác của frisson. Sự lây lan cảm xúc xảy ra không phải khi não bộ của chúng ta được kích hoạt bởi âm thanh của âm nhạc, mà bởi cách nó khiến chúng ta cảm thấy. Khi nó xảy ra, cơ thể chúng ta bắt chước cảm xúc trong âm nhạc. Nó thường xảy ra một cách vô thức, nhưng cũng có thể xảy ra một cách có ý thức. Nếu bạn từng cảm thấy buồn khi nghe một bài hát buồn, hoặc hoàn toàn hưng phấn khi nghe một bài hát bay bổng, bạn đã trải qua điều đó!

Tính cách cá nhân có ý nghĩa như thế nào?

Kết quả từ các bài kiểm tra tính cách cá nhân cho thấy những người  nghe cảm nhận được cơn frisson cũng có điểm số cao trong bài kiểm tra gọi là Openness to Experience. Nghiên cứu cho thấy những người sở hữu tính cách này có trí tưởng tượng hoạt động bất thường, họ đánh giá cao vẻ đẹp và tự nhiên, luôn tìm kiếm các trải nghiệm mới, thường phản ánh sâu sắc cảm nhận của họ, và yêu nhiều trong cuộc sống.

Một số đặc điểm của tính cách này là rất tình cảm (yêu nhiều, đặc biệt là cái đẹp), và có nhận thức sâu sắc (trí tưởng tượng, tò mò…)

Có một đoạn nhạc nào đó cụ thể khiến bạn nổi da gà không? Bạn đã bao giờ đến xem một buổi biểu diễn trực tiếp khiến bạn rùng mình chưa? Hãy chia sẻ với chúng tôi!